8. Sınıf İnkılap Tarihi Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye 2

Mustafa Kemal daha Harp okulu ve Harp Akademisi yıllarında iken siyasetle ilgilenmeye başlamıştır. Özellikle bu dönemde, padişahın meşrutiyeti yeniden ilan etmesi ve Mebusan Meclisinin tekrar açılması için uğraştı. Bu konuda arkadaşlarını da uyarmak için fikirlerini yazıya döküp, kendi el yazısı ile çoğalttı ve arkadaşlarına dağıttı. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Anadolu’yu düşman işgalinden kurtarmaya karar verdiğinde, aslında yönetimi de değiştirmeyi kafasına koymuştu. Amasya Genelgesi’nde: “Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” diyerek bunun ilk işaretini daha o günden vermiştir. Sivas Kongresi’ne katılacak olan delegelerin yine seçimle belirlenmelerini istemiştir. Erzurum Kongresi’nde ise: “Kuvâ-yı Millîye’yi etkin, milli iradeyi hâkim kılmak esastır.” maddesini kabul etmiştir. 23 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’ni açtığında da: “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” diyerek bu konudaki düşüncelerini pekiştirmiştir. Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasından sonra, asıl hedefi olan millet egemenliğini tam olarak sağlamıştır.

Yukarıdaki metinde Atatürk’ün hangi ilkesi üzerinde durulmuştur?

“Biz doğrudan doğruya millet severiz ve Türk milliyetçisiyiz. Cumhuriyetimizin dayanağı Türk topluluğudur. Bu topluluğun fertleri ne kadar Türk kültürü ile dolu olursa o topluluğa dayanan cumhuriyet de o kadar kuvvetli olur.” diyen Mustafa Kemal, Türk kültürünün gelişmesi için yenilikler yapmıştır. Türk kültürünün ve Türk Milletinin gelişmesi için milliyetçilik ilkesi doğrultusunda her alanda birçok inkılâp gerçekleştirilmiştir.

Aşağıda verilen inkılâplardan hangisinin milliyetçilik ilkesi doğrultusunda yapıldığı söylenemez?

Mustafa Kemal en zor günlerde bile Türk milletine olan güvenini ve inancını yitirmedi. Kurtuluş Savaşı’nı başlatmak için Samsun’a çıkarken elinde maddi hiçbir kuvvet bulunmayan Mustafa Kemal, yalnızca Türk milletine olan güveni ile bu mücadeleyi başlattı. Erzurum Kongresi, Sivas Kongresi ve Temsil Heyeti’nin Ankara’ya gelişinde milletin Mustafa Kemal’e gösterdiği sevgi, bağlılık ve sadakat Türk Milletine olan güvenini daha da artırdı. Özellikle Sakarya Savaşı öncesinde çıkartılan Tekâlifi Milliye Emirleri’nin uygulanmasında Türk milletinin gösterdiği fedakârca tutum, birlik ve beraberliğimizin zirve noktası olmuştu. Bu nedenle Mustafa Kemal mensubu olduğu Türk milleti ile her zaman gurur duymuştur.

Yukarıdaki metinde verilen bilgilere bakıldığında, Atatürk’ün hangi ilkesine vurgu yapıldığı söylenebilir?

Mustafa Kemal’in Türk milletine çizmiş olduğu milli hedef, “Çağdaş medeniyetler seviyesinin üzerine çıkmaktır.” Bu hedefi gerçekleştirmek için yine kendisi öncü olmuştur. Bu hedefe ulaşabilmek için:

I. Saltanat kaldırılmıştır.

II. Arap harfleri kaldırılarak, yerine Latin harfleri kabul edilmiştir.

III. Monarşi yönetiminin yerine cumhuriyet getirilmiştir.

IV. Fes giyme kaldırılmış, yerine şapka getirilmiştir.

V. Hicri takvim kaldırılmış ve yerine miladi takvim kabul edilmiştir.

Yukarıda verilenlerin hepsi bir arada düşünüldüğünde hangi ilke ile ilgili olduğu söylenir?

Mustafa Kemal Türk milletinin her alanda çağdaş medeniyetler seviyesine ulaşmasını istiyordu. Türk milletinin eğitim, siyaset, bilim, teknoloji, kültür gibi alanlarda çağı yakalaması hatta çağın önünde olması Mustafa Kemal’in en önemli hedefi idi. Bu doğrultuda yaptığı yeniliklerin bazılarına bakıldığında:

• Egemenlik padişahtan alınarak millete verilmiştir.

• Azınlıklara verilen geniş ayrıcalıklar kaldırılmıştır.

• Tekke ve zaviyeler kapatılmıştır.

• Medreseler kapatılmıştır.

• Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi. olduğu görülür.

Yukarıda verilen inkılâplardan kaç tanesinin halkçılık ilkesi doğrultusunda yapıldığı söylenebilir?

Osmanlı Devletindeki yönetim anlayışı aynı zamanda teokrasiye dayanmaktaydı. Özellikle teokratik yapı, halifeliğin Osmanlı’ya geçmesi ile birlikte daha da artmıştır. Ancak Osmanlı tebaasına bakıldığında birçok dinden oldukları görülür. Müslümanların çoğunlukta olması ile birlikte, Hıristiyanlar ve Museviler de bulunuyordu. Bu din gruplarının giyim kuşamı, hukuku, eğitim anlayışı birbirlerinden farklıydı. Padişah ise ülkenin hem siyasi hem de dini lideri konumunda yer alıyordu. Bu durum padişahın farklı inanç gruplarına eşit mesafede olmasını zorlaştırıyordu. Sokaklarda bile bu ayrışmanın izleri görülmektedir. Her inanç grubu kendine has kıyafetleri giymektedir. Tüm bu unsurlar Osmanlı halkının ayrışmasına ve siyaset ile din işlerinin birbirine karıştırılmasına neden oluyordu.

Bu anlatımda, aşağıdaki Atatürk ilkelerinden hangisinin gerekçeleri anlatılmıştır?

............................?............................

Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü’nün kurulması

Sümerbank ve Etibank’ın kurulması

I. Beş yıllık kalkınma planının yapılması

Yukarıdaki şemada “?” ile gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Bizler, Türkiye Cumhuriyeti’nin bir vatandaşı olarak;

I. Oy vererek yöneticilerimizi seçebiliyoruz.

II. Seçtiğimiz dinin ibadetlerini özgürce yapabiliyoruz.

III. Bayan erkek farketmeden kanunlar karşısında eşit haklara sahibiz.

IV. Milli kültürümüzü gelecek nesillere aktaracak faaliyetler düzenleyebiliyoruz.

bilgisiyle aşağıda verilen Atatürk ilkeleri eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır?

Aşağıdakilerden hangisi Atatürk milliyetçiliğinin özelliklerinden değildir?

.............................?.............................

Milli Kültür

Türklük Şuuru

Milli Birlik ve Beraberlik

Milli Bağımsızlık

Ortak Dil

Yukarıdaki kavram haritasında “?” ile belirtilen yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?

“Milli egemenlik öyle bir nurdur ki, onun karşısında zincirler erir, taç ve tahtlar yanar, yok olur.”

Mustafa Kemal’in yukarıdaki sözü aşağıda verilen ilkelerden hangisiyle ilişkilendirilebilir?

I. Akıl ve bilim

II. Milli bağımsızlık

III. İbadet özgürlüğü

IV. Din ve vicdan özgürlüğü

Yukarıda verilen kavramlardan hangisi ya da hangileri laiklik ilkesiyle ilgilidir?

“Hayat ve yaşayışa hakim olan kuralların zaman ile değişme, gelişme ve yenileşmesi zorunludur.”

Mustafa Kemal’in yukarıdaki sözü aşağıda verilen Atatürk ilkelerinden hangisiyle ilişkilendirilebilir?

I. Türk Dil Kurumu’nun açılması

II. Kabotaj Kanunu

III. Siyasi partilerin kurulması

IV. İzmir İktisat Kongresi’nin toplanması

Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri Milliyetçilik ilkesiyle ilgilidir?

Aşağıdakilerden hangisi laiklik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplardan birisi değildir?