8. Sınıf İnkilap Tarihi Bir Kahraman Doğuyor 1

Fransız İhtilali sonrası ortaya çıkan siyasi düşüncelerden birisi olan milliyetçilik her milletin kendi devletini kurmasını öngörüyordu. Bu akımın ve büyük devletlerin kışkırtması ile Osmanlı Devleti’nde yaşayan azınlıklar isyan etmeye başladı.

Bu isyanlar ile Osmanlı Devleti’nin

I. Çok uluslu bir yapıya sahip olması

II. Hoşgörü politikasını uygulaması

III. Saltanatla yönetilmesi

hangileri arasında ilişki kurulabilir?

1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanı’nda yer alan bazı maddeler şunlardır;

· Müslüman ve Müslüman olmayan tüm vatandaşların can ve mal güvenliği sağlanacaktır.

· Bütün Osmanlı vatandaşları kanun önünde eşit olacaktır.

· Herkes kazancına göre vergi ödeyecektir.

· Mahkemeler herkese açık ve bağımsız olacaktır.

Buna göre Osmanlı Devleti’nin bu ferman ile vatandaşlara;

I. Ekonomik

II. Sosyal

III. Yönetim

IV. Hukuki

hangi hakları tanıdığı söylenebilir?

Ben, 1919 yılı Mayıs’ı içerisinde Samsun’a çıktığım gün elimde, maddi hiçbir kuvvet yoktu. Yalnız büyük Türk milletinin soyluluğundan doğan benim vicdanımı dolduran yüksek ve manevi bir kuvvet vardı. İşte bu ulusal kuvvete, bu Türk milletine güvenerek işe başladım. Ben Türk ufuklarından bir gün kesinlikle bir güneş doğacağına, bunun sıcaklık ve kuvvetinin bizi ısıtacağına, bundan bize bir güç çıkacağına o kadar eminim ki, bunu âdeta gözlerimle görüyorum (Utkan Kocatürk, Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, s. 117, 118)

Yukarıdaki konuşmasında Mustafa Kemal’in kişilik özelliklerinden,

I. Kararlılık,

II. Ümitsizliğe yer vermeyiş,

III. Vatanseverlik

hangisi ya da hangileri çıkarılabilir?

Ülkemizde herkes istediği dine inanmakta, istediği ibadeti yapmakta özgürdür.

Bu durum devletimizin hangi niteliği ile ilişkilendirilebilir?

“Atatürk, Söylev’inde hem Millî Mücadele hem de cumhuriyetin 1927 yılına kadarki olaylarını anlatır. Atatürk’ün 15-20 Ekim 1927 günlerinde Ankara’da CHP’nin ikinci kurultayında öğleden önce ve öğleden sonra olmak üzere 6 gün süre ile toplam 36 saat 31 dakikada konuştuğu Söylev’i, Türkiye’nin yalnızca kuruluşunu anlatan tarihsel bir belge değil, Ulusal Kurtuluş Savaşı çığrının ve yeni bir ulus yaratmanın öğretisini de içerir.” (Cavit Orhan Tütengil, Söylev’in Öğretisi (Türk Dili Okunuşunun Yılında Söylev Özel Sayısı), s.314

Metinden Nutuk’un;

I. Söyleniş amacı,

II. İçeriği,

III. Tarihsel niteliği

hangisi ya da hangileri çıkarılabilir?

• Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, bazı üyelerinin Şeyh Sait İsyanı’yla ilgisi olduğu gerekçesi ile Bakanlar Kurulu kararı ile kapatılmıştır.

• Serbest Cumhuriyet Fırkası kendini feshettikten sonra Menemen Olayı çıkmıştır.

Bu bilgilere göre hangi yorum yapılabilir?

1789’da Fransız İhtilali sonucunda ortaya çıkan milliyetçilik fikri, içerisinde farklı ulusları barındıran imparatorluklarda birtakım sıkıntıların baş göstermesine neden olmuştur. Bazı Avrupalı devletlerin kışkırtmasıyla Osmanlı Devleti içerisinde bulunan Sırp, Rum, Bulgar gibi uluslar Osmanlıya karşı ayaklanmışlar ve bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. Buna karşılık milliyetçilik fikri, Türk ulusunu da etkilemiş ve Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında önemli bir rol oynamıştır.

Yukarıdaki bilgiler dikkate alındığında;

I. Osmanlı Devleti’nin çok uluslu bir yapıya sahip olduğu,

II. Avrupalı devletlerin Osmanlı Devleti’ne karşı dostça tavırlar sergilediği,

III. Milliyetçilik fikrinin Millî Mücadele’nin başarıya ulaşmasında etkili olduğu,

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Avrupa’da gelişen Sanayi İnkılabı ile sanayileşen Avrupalı devletler ürettikleri ürünleri kapitülasyonlar sayesinde Osmanlı ülkesine kolaylıkla ihraç ettiler. Osmanlı pazarları Avrupa’dan gelen maliyeti düşük sanayi mallarıyla doldu. İnsanlar, ithal ürünleri satın almaya yöneldiler. Buna göre Sanayi İnkılabı’nın

Osmanlı Devleti’nde aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenebilir?

Topraklarımız üstünde ağırlaşan tehlike havası nefesleri içinde duyduğu sırada 1897 Türk-Yunan Savaşı çıktı. Gençliğimin en heyecanlı günlerini yaşadım Küçük yaşıma bakmayarak gönüllüler arasına katılmak istiyorum. Gençler davul zurna sesleri arasında elinde bayrakları ile cepheye koşuyorlardı. Aralarında bıyıkları henüz terleye çocuklar da var. Bazı arkadaşlarının anlattıklarına göre o da arkadaşlarından biri ile okulda kaçtı. Katılacakları bir kıta ararken gece vakti bir kapı önüne geldiler. Mustafa Kemal kapı tokmağını vurdu. Kapıyı açan kadın sesini çıkarmadan içeri çekildi. Sonra lambayı gençlerin yüzün tuttu: Kadın: Mustafa sen burada ne arıyorsun? Mustafa: ... Kadın: nereyegidiyorsun? Mustafa: Cepheye... Yunanlılarla çarpışmaya... Kadıncağız güçlükle Mustafa Kemal'i kararından vazgeçirebildi.

(Falih Rıfkı Atay, Çankaya s. 21-22.)

Bu olay Mustafa Kemal de

I. Birleştirici Bütünleştiricilik

II.Vatan Sevgisi

III.Askeri tecrübe

Özelliklerinin hangilerinin var olduğunu gösterir?

• Ham madde ihtiyacı arttı. • Sanayi ürünlerinin üretimi arttı. • İhtiyaç fazlası ürünleri satacak pazar arayışları başladı.

Sanayi İnkılabı’nın sonucunda gerçekleşen yukarıdaki durumlar haritada numaralandırılarak verilen taralı alanlardan hangisinde ilk önce yaşanmıştır?