6. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkin Vatandaşlık 2

Demokrasi kelimesi “demos” ve “kratos” kelimelerinin birleşiminden ortaya çıkmıştır ve anlamı halk egemenliğidir. Demokraside yöneten tek bir kişi veya kesim yoktur. Demokraside herkes kendi yaptığı davranışlardan sorumludur ve hiçbir insanın bir başkası üzerinde hakkı yoktur. Herkes kendi sorumluluğunu yerine getirir. Demokraside bütün egemenlik hakları halka ve bireye adanmıştır. Demokrasilerde kişiler eşit hak ve özgürlüklere sahiptir. Hepsi tek birey olarak düşünülebilir.

Buna göre, demokratik yönetim anlayışı ve toplum yapısı içerisinde yaşayan bir bireyin aşağıdaki davranışlardan hangisini yapması beklenmez?

“Ülkemiz farklı görüşlerin kendini ifade edebildiği ve farklı siyasi partilerin çalışmalar yapabildiği demokratik bir ülkedir.’’

Verilen açıklamada demokrasinin hangi temel ilkesi vurgulanmıştır?

“Bazı monarşik yönetimlerde mutlak idarecinin yanında meclis de bulunur. Örneğin Osmanlı Devleti’nde 1876 yılından itibaren yönetimde padişahın yanında halkın seçtiği milletvekilleri de yer almıştır.”

Bu metinde bahsedilen yönetim şekli aşağıdakilerden hangisidir ?

Demokrasi, egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olmasıdır. Demokrasilerde belli dönemlerde yapılan seçimlerle halk temsilcilerini seçer. Böylece millet temsilcileri aracılığıyla kendi kendini yönetir. Vatandaşlar kanunlara göre seçme ve seçilme hakkını kullanır. Herhangi bir baskı olmadan istediği partiye oyunu verir.

Bu metinden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

⇒ Yönetimin kaynağı tanrıya dayanır.
⇒ Yöneticiler din adamlarıdır.
⇒ Tarihte Sümerlerde görülen yönetim şeklidir.

Özellikleri verilen yönetim şekli aşağıdakilerden hangisidir?

I. Yöneticinin aldığı kararlar sorgulanamaz.
II. Yönetimin kaynağı tanrıya dayanır.
III. Yöneticiler tek başına savaşa veya barışa karar verir.

Yukarıdaki özelliklerden hangileri ‘‘Mutlak Monarşi’’ yönetimine aittir?

• Milletvekilleri 5 yıllık süre için seçilir.
• Yöneticileri denetlenebilir.
• Yöneticiler Anayasa ve yasalara uygun davranırlar.

Özellikleri verilen yönetim şekli aşağıdakilerden hangisidir?

Verilen görsel aşağıdaki demokratik yönetim özelliklerinden hangisiyle doğrudan ilgilidir?

• Ülke güvenliğiyle ilgili kritik kararlar alır.
• Ekonomi ile ilgili kararlar alır.
• Milletvekilleri halktan aldığı yetkiyle yasama görevini yerine getirir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi TBMM’nin sahip olduğu yetkilerden birisi değildir?

“Cumhuriyet, fikir serbestliği taraftarıdır. Samimi ve meşru olmak şartıyla her fikre saygı duyarız.”

Mustafa Kemal’in bu sözüyle Cumhuriyetin kazanımlarından hangisini vurguladığı söylenebilir?