TYT Sosyal Bilimler Deneme Sınavı 7

’’ Geçmişler geleceğe, suyun suya benzemesinden daha çok benzer.’’

İbn Haldun’un bu sözüne bakarak ;

I. Tarih geleceğin yansımasıdır.

II. Geçmiş bugünün aynasıdır.

III. Tarihi dönemler tekrarlardan oluşur.

Yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

İslam medeniyetinin etkisiyle gelişen bilimsel faaliyetler sadece İslam toplumunu değil Avrupa toplumunu da etkilemiş ve Avrupa’da Rönesans’ın yaşanmasına katkı sağlamıştır.

Aşağıdakilerden hangisi İslam Medeniyeti’nin Avrupalılarca tanınmasına yol açtığı söylenemez?

I. Savaş ganimetleri

II. Vakıf gelirleri

III. Müsadere gelirleri

IV. Cizye vergisi

Yukarıda verilen öncüllerden hangileri Osmanlı Devleti’nin gelirleri arasında gösterilebilir?

Çanakkale Cephesi’nin açılmasının nedenlerinden biri de ekonomik sıkıntı içerisinde olan Rusya’ya yardım gönderme isteğiydi. Bunun için İngiltere ve Fransa Osmanlı Devleti’nin toprakları üzerinden yardım götürmek istediler ancak başarılı olamadılar.

Bu gelişmenin aşağıdakilerden hangisine neden olduğu savunulabilir?

Cumhuriyet Dönemi İnkılapları ile Türk toplumunda birlik ve beraberliğin oluşturulması amaçlanmıştır.

Bu duruma yönelik olarak yapılan aşağıdaki inkılaplardan hangisi toplumsal birlik ve beraberliği sağlamada diğerlerinden daha çok etkili olduğu savunulabilir?

Yukarıdaki haritada işaretli noktalardan hangisinde ağaçlar yapraklarını dökmezler?

I. Amazon Havzası

II. Batı Avrupa

III. Güneydoğu Asya

IV. Himalayalar

V. A.B.D.’nin doğu kıyıları

Coğrafyanın araştırma konularından birisi de nüfustur. Dünya’da bütün bölgeler nüfus açısından aynı özelliklere sahip değildir. Yukarıda verilen bölgelerden hangileri Dünya’nın yoğun nüfuslu alanlarındandır?

21. Yüzyıl insanının siyasal, ekonomik ve kültürel sistem ile ekolojik gelişmeleri anlaması bunlarla etkileşimde uyumlu ve bilinçli adımlar atabilmesi için coğrafyaya ihtiyaç vardır. Coğrafya fiziki ve beşeri dünya ile uyum içinde olmayı öğretir. Ayrıca insanların doğal ve beşeri ortamlardan bilinçli şekilde yararlanabilmesi için araştırmalar yapar.

Buna göre aşağıdaki faaliyetlerden hangisi insanların doğal ve beşeri çevreden bilinçli ve uyumlu bir şekilde yararlanmasına örnek gösterilebilir?

I.Kıyı taraçaları

II.Volkanik ada yayları

III.Okyanus çukurları

IV.Kıvrımlı Sıradağlar

Levha tektoniği teorisine göre iki okyanusal levhanın çarpışma alanında yukarıdaki yer şekillerinden hangileri oluşur?

Yukarıdaki şekil termik kökenli bir basınç alanına aittir. Bu şekil göz önüne alınarak aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz?

Eski Mısırda Nil nehrinin kıyısında yaşayan TALES nehrin belli dönemler taştığına ve insanların bundan çok büyük zararlar gördüğüne şahit olmuştur.Ancak insanların bu nehirle mücadelelerinin de hiç bitmediğine ve hayatlarını ne pahasına olursa olsun nehir kenarında ve nehirle mücadele ederek devam ettirme isteklerine hayran kalmıştır.Tales bu insanlarla diyaloglarında insanların sudan vazgeçmediklerine şahit olarak evrenin ana maddesinin yani arke sorununun su olduğunu ifade edecek bir duruma gelmiştir.

Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

I.Evrensel nitelik taşır

II.Nesnel yapıdadırlar

III.Zamana bağlı değişirler

IV.Subjektif özellik taşırlar

V.İspat edilebilirler

Yukarıdaki özelliklerden hangileri olgusal yargıların özelliklerindendir?

Hikmet, bir tümel bilgidir, yani her şeyi kuşatan bilgidir. Bu, adeta temelinden çatısına kadar her şeyi ihtiva eden bir bina(yapı)'ya benzemektedir. Bu binaya, hikmet binası adını da verebiliriz: Çünkü bunun içinde bilgiler mevcuttur. Her bilgi alanı, bu binanın içindeki bir oda gibidir. Odaların (bilgi alanlarının) hepsi de aynı çatı altındadır. İşte felsefe, bu çatıdan başka bir şey değildir. Demek ki felsefe, bütün bilgi alanlarını kendi kanatları altında toplayan en tümel bilgi alanı sayılmaktadır. Hikmet ise binanın bütünüdür.

Bu paragraftan hareketle, felsefe-hikmet ilişkisi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Konusu itibarıyla metafizik ontolojiden daha kapsamlıdır. Metafizik hem fiziksel evreni(onun ilkesini açıklamak bağlamında)hem de fizik ötesini kendisine inceleme konusu olarak alırken, ontoloji kendisini sadece var olanla sınırlandırır. Bu açıdan doğa ve beşeri bilimler araştırma konuları itibarıyla daha çok ontolojiyle ilgiliyken, felsefe en azından konuları itibarıyla metafiziği görmezden gelemez. Felsefe sorduğu sorular bağlamında metafizik ve ontolojiyi birlikte değerlendirir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Aristoteles : “Felsefe insanların yaşamı merak etmesinden doğar.Yaşamı en çok merak edenler ise çocuklardır.”

Aristoteles : “İnsan doğal olarak bilmek ister.”

Sokrates : “Felsefe hayretle başlar.”

Yukarıdaki ifadelerden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Zekat mal ile yapılan maddi bir ibadettir. Nisab miktarı mala sahip olan müslümanlar zengin sayılır. Yılda bir kere olmak üzere Allah rızası için yoksullara, miskinlere, yolda kalmışlara mallarından bir miktar vermeleri ile gerçekleşen bir ibadettir. Mal ile yapılmasına karşın zekat insanı cimrilik ve bencillik gibi kötü huylardan korur ve yardımlaşma alışkanlığı kazandırır.

Bu parçaya göre zekat ibadeti ile ilgili hangi bilgiye ulaşılamaz?

Hicretten sonra Mescid-i Nebevi'nin inşasına başlandı. Mescidin bir tarafına da kimsesiz ve evsiz fakirler için bir gölgelik yapıldı. Bu gölgelikte yatıp kalkan kimsesiz müslümanlar iş bulduklarında çalışıp kazanır ama onun dışında vakitlerinin çoğunu Peygamber Efendimizin yanında ve ondan Kur'an ve Hadis dinlerlerdi. Burası adeta bir ilim yuvası, bir okul olarak kullanılmıştır.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir?

".... iyilik o kimsenin yaptığıdır ki Allah'a, ahiret gününe, meleklere, kitaplara, peygamberlere inanır. (Allah'ın rızasını gözeterek) yakınlarına, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara ve kölelere sevdiği maldan harcar, namazı kılar, zekatı verir. Anlaşma yaptığı zaman sözlerini yerine getirir. Sıkıntı, hastalık ve savaş zamanında sabreder. İşte doğru olanlar bu vasıfları taşıyanlardır. Muttakiler ancak onlardır."

Meali verilen Bakara süresi 177. ayette örnek insanın özellikleri anlatılmıştır. bu ayeti kerimeye göre aşağıdakilerden hangisi örnek insan özelliğinden değildir?

I. İmam-ı Azam Ebu Hanife

II. İmam-ı Şafi

III. Malik b. Enes

IV. Cafer-i Sadık

Aşağıda verilen mezhep isimlerinden hangisinin öncü ismi yukarıda yazılmamıştır?

Bir kimsenin arkasından onun hoşlanmayacağı şekilde konuşmak ve yüzüne söyleyemeyeceğimiz şeylerin o yokken konuşulmasıdır.

Yukarıda açıklaması yapılan kötü davranış aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Konu alanı çok geniş olan felsefe biz istesekte istemesekte tüm konuları ele alır. Hiç kimse felsefeyi ve metafiziği tam olarak kavradığını söyleyemez. Onun için felsefe de bilme olayı yoktur. Kimi filozoflara göre felsefe daima yolda olmak demektir Felsefe ve felsefi kitaplar okumak bu anlamda ufkumuzu geliştirse de bize haz verse de tam bir kavrayıştan söz edemeyiz.Çünkü biz sadece sınırlı bir kavrayış sahibi olabiliriz.Bunun içindir ki felsefe ile ilgili tanım yapanlar ancak sınırlı bir açıklama yapmış olurlar.

Yukarıdaki açıklama da felsefenin hangi yönü üzerinde durulmaktadır?

Felsefe ile ilgili olarak çoğu zaman ne kadar filozof varsa o kadar tanımı olduğu üzerinde hemfikir bir durumdayız.Ancak genelde felsefeyi evreni doğayı ve insanı tüm yönleriyle tanıma açıklama çabası olarak görürüz.Bunu yaparken bir taraftan çelişkileri ortadan kaldırmaya diğer tarafta da felsefe ile ilgili akılda kalabilecek bir tanım yapma çabasına girer felsefeciler. Böylece felsefe karmaşık bir söz yığını olmaktan çıkarılarak anlamlı bütünlükçü ve daha çözümleyici bir hale getirilmeye çalışılır.

Bu parçada felsefi bilginin hangi özelliği üzerinde durulmuştur?

Aşağıdakilerden hangisi bilimin varlığı ele alma biçimini yansıtmaz?

Bilgi felsefesine baktığımızda karşımıza bir engel olarak her zaman sofistler ve septikler çıkar ancak bunlar felsefenin mihenk taşları ya da gelişim basamaklarıdır. Protogoras insan herşeyin ölçüsüdür ifadesi ile doğruya ve yanlışa karar verecek kişi olarak insanı işaret etmektedir. Çünkü kendisi bir sofistttir bunun gereği olarak ta herkes için genel geçer bir doğru yoktur. Burdan hareket ettğimizde Protgoras’a hak vermemek elde değil gibi görünse de daha sonraki bilimsel doğruları nereye oturtmamaz gerekir. Protogoras’a göre madem doğru bilgi yok ve herşeyin ölçüsü insandır o zamanda insanlarda sadece kendine yararlı olana yönelmez mi acaba?

Bu parçada PROTOGORAS’ın hangisini savunması beklenemez?

Akıl insani insan yapar. Bu özellik insana özgüdür. İnsan dünyaya geldiğinde diğer canlılar gibi belirlenmiş bir yaşamı yoktur. Bunun içindir ki Sartre ; ‘varoluş özden önce gelir.’der. Yani önce var olur sonra özünü, yaşamını kendi özgür düşüncesiyle belirler.

Yukarıdaki parça da hangi felsefi akımın görüşü dile getirilmiştir?