8. Sınıf İnkılap Tarihi 1. Dönem 1. Yazılı Soruları 6

Mustafa Kemal’in babası Ali Rıza Efendi, Selanik evkaf dairesinde kâtip, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Asakir-i Milliye Tabur’unda üsteğmen rütbesiyle gönüllü subay, ardından da Yunan sınırındaki Papaz köprüsü sınır gümrüğünde muhafaza memuru olarak çalışmıştır. Daha sonra bu görevinden istifa ederek Selanik’te kereste ve tuz ticaretiyle uğraşmıştır.

Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

İngiltere’de ortaya çıkan Sanayi Devrimi’nin etkileri ve Osmanlı Devleti’nin Avrupalı devletlere tanıdığı ekonomik ayrıcalıklar 19. yüzyılda Osmanlı ekonomisini olumsuz etkiledi ve çöküşün eşiğine getirdi.

Aşağıdakilerden hangisi Sanayi Devriminin Osmanlı Devleti’ne olumsuz etkilerinden biri değildir?

Mustafa matematik dersine özel ilgi duymuştu. Matematik dersindeki başarısı öğretmeni Yüzbaşı Mustafa Efendi’nin dikkatini çekti. Matematik öğretmeni Yüzbaşı Mustafa Efendi bir gün: “Oğlum, senin de ismin Mustafa benim de. Bu böyle olmayacak. Arada bir fark bulunmalı. Bundan sonra ismin Mustafa Kemal olsun.” dedi. Böylece matematik öğretmeni, olgun” anlamına gelen Kemal ismini ona hediye etti.      

Yukarıda meydana gelen olay Mustafa’nın okuduğu hangi okulda geçmiştir?

Osmanlı devlet yönetiminde söz sahibi olan İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin liderlerinden Enver Paşa’ya göre yıkılmak üzere olan imparatorluğun kurtulmak için son şansı, Almanya’nın yanında savaşa girmekti. Enver Paşa, Alman disiplinine o kadar güveniyor ve savaşı Almanya’nın kazanacağına o kadar inanıyordu ki bu devletin yanında savaşa girilirse kaybedilen toprakların geri kazanılacağından emindi. Kafkaslardaki Türkler, Rus egemenliğinden kurtarılacak ve büyük bir Turan İmparatorluğu kurulması olasılığı doğacaktı. Ayrıca kapitülasyonlar kaldırılacak, var olan dış borçlar silinecek ve İmparatorluğun itibarı geri kazanılacaktı.

Bu bilgilerden hareketle;

I. Osmanlı devleti I. Dünya savaşına katılmak istemiştir.

II. Enver Paşa’da Alman hayranlığı hâkimdir.

III. Osmanlı devleti olumsuz ekonomik durumdan kurtulmak istemiştir.

IV. Enver Paşa Pantürkizm düşüncesini gerçekleştirmek istemiştir.

Yukarıdaki verilenlerden hangilerine ulaşılabilir?

Osmanlı devleti I. Dünya savaşında birçok cephede mücadele etmek durumunda kaldı. İtilaf devletlerinin Çarlık Rusya’ya yardım götürmek istemesiyle İngiliz ve Fransızlar Osmanlı devletine karşı, saldırıya geçmişti. Öte yandan Ruslarla doğuda soğuk kış şartlarında amansız ve çetin mücadeleler verildi. Hatta bu cephe de Mustafa Kemal Rusları durdurmayı başardı. Ayrıca tüm bu yaşananlar dışında Osmanlı devleti müttefik devletlere de yardım ediyordu.

Yukarıda yer alan bilgilere göre Osmanlı devleti hangi cephelerde mücadele etmiştir?

Mondros Ateşkes Antlaşmasına göre;

a) Boğazlar açılacak, bu bölgelerdeki kaleler İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecek.

b) İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden herhangi bir durum hâlinde istedikleri bölgeleri işgal edebilecekler

c) Doğudaki altı ilde karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri bu bölgeleri de işgal edebilecekler

Mondros Ateşkes antlaşmasının bu hükümlerine bakılarak;

I. İşgallere karşı hukuki bir zemin oluşturmak istemişlerdir.

II. Doğuda büyük bir Ermeni devleti kurmayı planlamışlardır.

III. İtilaf devletleri işgaller karşısında Anadolu’yu savunmasız bırakmak istemiştir.

IV. Osmanlı ekonomisini denetim altında tutmak istemişlerdir.

Yukarıda verilenlerden hangileri söylenebilir?

Kuvayı milliye birlikleri güneyde Fransızlara, batıda Yunanlara karşı koyarak işgalleri engellemeye çalıştı. Ermeni ve Rum çetelerine karşı halkı korudu. Anadolu’ya silah ve cephane kaçırılmasında rol oynadı. Bu birlikler, Büyük Millet Meclisi’ne (BMM) karşı çıkarılan ayaklanmaların bastırılmasında son derece etkili oldu. Millî bilinç Kuvayı milliye ruhu etrafında gelişti. Zamanla Kuvayı milliye birliklerinin eksik ve olumsuz tarafları ortaya çıkmaya başladı. Her şeyden önce, düzenli ordu özelliği taşımıyorlardı. Terhis edilmiş ordunun subay ve erlerinin dışında, aydınlar, gençler, efeler ve diğer gönüllülerden oluşan birliklerdi. Halktan destek görüyor, tüm ihtiyaçları halk tarafından karşılanıyordu. Ancak bazı Kuvayı milliyeciler, kişisel çıkarları için zaman zaman halka karşı baskı ve zor kullanıyorlardı.

Kuvayı Milliye ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde ulusal varlığa düşman cemiyetler kuruldu.

Aşağıdakilerden hangisi ulusal varlığa düşman cemiyetlerden biri değildir?

Doktor Esat Paşa (Işık) tarafından kurulan bu cemiyet, Türkler hakkında dünyada yapılan olumsuz propagandaya basın-yayın yoluyla karşı koymaya çalıştı.

Yukarıda özellikleri verilen yararlı cemiyet aşağıdakilerden hangisidir?

Doğu Karadeniz’de Rum çeteler ile Türkler arasında çatışmalar yaşanmaktaydı. Bunun üzerine İtilaf devletleri Osmanlı devletine bir nota vererek bölgede asayişin sağlanmasını istedi aksi takdirde bölgeyi işgal edeceği tehdidinde bulundu. İstanbul hükümeti de yaşanan bu gelişmeler üzerine Mustafa Kemal’i asayişi sağlaması için bölgeye gönderdi.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

---İtilaf Devletleri temsilciliklerine gönderilen telgraflarla ülkenin işgali protesto edildi.

---Düzenlenen mitinglere binlerce insan katıldı. Özellikle İstanbul’daki mitinglerin coşkusu İtilaf Devletleri’ni kızdırdı. İngilizler tutuklu bulunan altmış yedi Türk devlet adamını Malta’ya sürdüler ve Mustafa Kemal’in geri çağırılmasını istediler.

Yukarıda gerçekleşen durumlar aşağıda verilenlerin hangisi sonucunda gerçekleşmiştir?

Amasya Genelgesinde yer alan;

a. Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.

b. Osmanlı Hükûmeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir.

c. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

d. Milletin içinde bulunduğu durumu dünyaya duyurmak için her türlü baskıdan uzak, millî bir kurul oluşturulmalıdır.

Maddelere bakılarak;

I. Milli mücadelenin amacı, gerekçesi ve yöntemi belirtilmiştir.

II. Temsil Heyetinin kurulma fikri ortaya çıkmıştır.

III. Ulusal bağımsızlık ve ulusal egemenlik kavramlarından bahsedilmiştir.

Hangi yorumlar yapılabilir?

Mustafa Kemal’e Padişah’ın saray başkâtipliğinden memuriyetine son verildiği için İstanbul’a dönmesi bildirildi. Mustafa Kemal ise aynı gün görevlerinden ve askerlik mesleğinden istifa ettiğini bildirdi. Diğer bir deyişle “Sinei millete döndü.”

Mustafa Kemal aşağıdaki gelişmelerin hangisi sonucunda askerlik mesleğinden istifa etmiştir?

Hicaz- Yemen Cephesinde;

✎ Osmanlı Devleti kutsal toprakları korumak amacıyla İngilizlere karşı mücadele etti.

✎ Fahrettin Paşa Mekke ve Medine’yi iki yıl boyunca kısıtlı imkanlarla savundu.

✎ İngiltere, Mekke Emiri Şerif Hüseyin’e Arabistan krallığını vaat edince Arapların büyük bir bölümü Osmanlı Devleti’ne karşı mücadeleye girişti.

✎ Osmanlı Devleti başarılı olamayınca bu topraklardan çekilmek zorunda kaldı.

Buna göre;

I.) Osmanlı halifesinin yapmış olduğu cihat çağrısı etkili olmuştur.

II.) İngiltere, Arapları çıkarları için kullanmaya çalışmıştır.

III.) Osmanlı Devleti bu cephede kaybedince Mekke ve Medine elden çıkmıştır.

yorumlarından hangisi veya hangileri yapılabilir?

Mustafa Kemal, Birinci Dünya savaşı öncesinde askeri ateşe olarak bulunduğu Sofya’dan İstanbul’a mektuplar göndermiştir. O mektuplardan birinde, Osmanlı yöneticilerine; çıkabilecek bir savaşta Almanya’nın yenileceğini söylemiş ve bu nedenle Almanya’nın yanında savaşa girilmemesi uyarısında bulunmuştu.

Bu durum Mustafa Kemal’in kişilik özelliklerinden hangisi ile ilgilidir

Anadolu ve Trakya başta olmak üzere, yurdun her yerinde varlığını mitingler düzenleyip, silahlı direniş örgütleri kurarak kabul ettirmeye çalışan davranış biçimi Kuvayı milliye ruhu olarak adlandırılır.

Aşağıdakilerden hangisi, Kuvayı Millîye’nin ortaya çıkmasının nedenleri arasında yer almaz?

Fransız İhtilali’nin yaydığı milliyetçilik fikri, bir yandan azınlık isyanlarına diğer yandan da bir kısım Osmanlı aydınlarında ……………….. fikrinin doğmasına zemin hazırladı. Bu fikri savunan aydınlar, Türk toplulukları arasındaki iş birliğinin geliştirilmesine önem veriyorlardı. Mehmet Emin (Yurdakul), Ziya Gökalp gibi aydınlarca savunulan bu fikir, azınlıkların ayrılmasıyla daha da güçlendi. Bu düşünce akımı Millî Mücadele’nin kazanılmasında da etkili oldu.

Yukarıda verilen boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Amasya Genelgesi’nin yayımlanmasının ardından Padişah ve İstanbul Hükûmeti, Mustafa Kemal Paşa’nın İstanbul’a dönmesini istedi. Ancak o, bü­tün engellemelere rağmen çalışmalarına devam etti. Bunun üzerine Hükû­met, Mustafa Kemal Paşa’nın ordu müfettişliği görevine son verdi. Mustafa Kemal de aynı gün İstanbul Hükümeti’ne çok sevdiği askerlik görevinden ay­rıldığını bildirdi (8 Temmuz 1919). Bu durumu askerî makamlara ve Türk mil­letine duyurdu. Haberi duyan Kâzım Karabekir Paşa, Mustafa Kemal’e; “Ben ve kolordum, hepimiz emrinizdeyiz Paşa’m.” diyerek destek verdi. Kâzım Karabekir’in bu davranışı Millî Mücadele’nin devamı için önem­li bir dönüm noktası olmuştur. Bundan sonra Mustafa Kemal, askerî kimliği ile değil, Türk milletinin sevgisine ve güvenine dayanarak ve milletinden güç alarak vatanı kurtarma yolundaki çalışmalarına devam etti.

Yukarıda verilen bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

I. Selânik

II. Sofya

III. İstanbul

IV. Manastır

Mustafa Kemal yukarıdaki şehirlerden hangisi ya da hangilerinde askerî eğitim görmüştür?

Aşağıdakilerden hangisi İtilaf Devletlerinin Çanakkale Cephesi’ni açma amaçlarından biri değildir?