12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 1. Dönem 1. Yazılı Soruları

I. Hereke, İstanbul’a yaklaşık bir saatlık mesafede küçük bir kasaba. (II) Küçüklüğüyle tezat büyük bir üne sahip. (III) Dünyanın birçok yerinde biliniyor. (IV) Çin’de bu isimle kurulmuş bir kasaba bile var. (V) Çinliler bu markayı sahiplenerek dünya halı piyasasına hâkim olmaya çalışıyor.

Bu metinde numaralanmış sözcüklerden hangisinin yazımında yanlışlık yapılmıştır?

Anlaşılan aklıma takılan bu düşünceleri daha uzun boylu düşünüp duracağım. Kendimi belirlemek için gerekli bu. Kendimden kaçmak istemiyorum artık. Kendimden kaçtığım zaman yenildim; uzaklarda, bomboş, yabancısı olduğum yerlerde bozguna uğradım. Kuşku karmaşasının içine düştüm, kendimden uzaklaşmış olmanın korkusunu duydum.

Bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinden hangisi kullanılmıştır?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül (,) farklı bir görevde kullanılmıştır?

Öyküleyici anlatımla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

"Yedi Güzel Adam"dan biri olarak tanınan sanatçı, Türk edebiyatının önemli öykü ve deneme yazarlarındandır. Öykülerini çocukluğundan itibaren Anadolu'nun köy ve kasabalarında edindiği izlenimlerden yararlanarak güçlü betimlemelerle insanın evrensel yanlarını öne çıkararak yazmıştır. Eserlerinde modernliği, insanın yalnızlığını, yabancılaşmasını, kuşak çatışmasını, konu edinen yazarın "Çok Sesli Bir Ölüm" ve "Çözülme" adlı hikâyeleri televizyona uyarlanmıştır. Sanatçı 2015 yılında edebiyat alanında, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü'nü almıştır.

Yukarıda söz edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

(I) Gerçekte yanlız edebiyat değil, tüm sanatlar felsefeyle yoğrulmuştur. (II) Ne var ki onlardaki felsefe bizim “felsefe” adıyla bildiğimiz felsefe değildir. (III) Düşünen edebiyat başkadır, içine felsefe konmuş edebiyat başkadır. (IV) Edebiyatın felsefeyle donandığı gibi resim, müzik, heykeltıraş da felsefeyle donanmıştır. (V) Ancak genellikle resimdeki, müzikteki felsefeyi görmeyiz de edebiyattaki felsefeyi görürüz.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır?

Sen gir bugün imtihana, her sorduklarını çatır çatır bileceksin. Gerçi binlerce öğrenci katılıyormuş, aralarından yüz, yüz elli kişiyi alıyorlarmış. Gene de sen kazanacaksın, gör bak! Benim akıllı uslu kızımsın. İsterlerse öyle mal mülk gibi bir şey, ben derim ki ne demek? Benim kızım kalmaz sınıfta. Devlet masrafına ziyan vermez. Bunları okulun müdürüne, böyle bir bir anlatırım. Hemen anlar. Hem canım o da bizim gibi bir insan. “Benim kızım yıllardır yalnız uyanır sabahları,” derim. “Hiç şımardığı olmamıştır kimseye. Bir gün bile çıtırtısı duyulmamıştır,” derim. “Sanki o, çocuk olmamıştır.” derim.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada geçen kız öğrencinin özelliklerinden biridir?

Dil yaşayan bir varlık olduğundan kültürel, ekonomik ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak zaman içinde değişir. Bir dili konuşan milletler bazen ihtiyaçları doğrultusunda örneğin teknik alandaki gelişme sonucu üretilen ürünleri kullanmak zorunda kalır. Dilini, diğer dillerden üstün bir konuma getirmek isteyenler fen ve sosyal bilimlerde yeni değerler üretirler. Bu yolla dillerindeki olası bir değişimi engellerler. Aksi hâlde sözcük transferi ile başlayan dilde yabancılaşma zamanla o milletin ses yapısını etkiler ve daha sonra dilin bütün unsurlarını kapsar.

Bu parçada dilin tarihî süreç içerisindeki değişimini etkileyen unsurlardan hangisi üzerinde durulmuştur?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde boş bırakılan yere farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?

–  Bu okulu kazanacakların hepsi de benim gibi yoksul çocuklar mı, anne? Onu da öğrendin mi?

–  Öyle ya, yoksul çocukları ki parasız yatılı için imtihan oluyorlar.

–  Öyleyse ben burayı kazanırım. Üzülme. Sınavı pekiyiyle bitiririm. Artık burada, arkadaşlarım olur. Haftada iki gün sen hastaneden, ben okuldan çıkıp eve döneriz. Sana da konuk günlerinde bakkal bisküvisi alırım.

Bu parçanın teması aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Sami Paşazade Sezai, modern öykünün gereklerinden olan küçük şeylerin öyküsünü yazmak bir yana, ilgi çekici bir diyalogla giriş yapmak, “son”ları yükselen bir gerilimle kurgulamak, çözümü ertelemek ve öyküyü ........... bir sonla bitirmek gibi modern öykünün gereklerini Küçük Şeyler’de yerine getirmiştir.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Küçük istasyon binasının arkasında, battal bir hatta çekilmiş, eski bir vagonda kalıyorduk. Vagondan ev.

Babam erkenden işe giderdi. Ben uyandığımda yoktu yani. Annem o sırada dışarıda olurdu. Tavuklara yem veriyor tabi. Kızardım ona. Beni bekle, beni uyandır, birlikte yem verelim diye. Dışarıda yakıcı bir güneş vardı. Yazın güneş, kışın kar. Doğuda bir yerlerde olmalıydık. Annem vagon evin önüne bir bahçe kurmuştu. Vagonun çatısına çekilmiş iplere dolaşık ebruli, mavi kahkaha çiçekleri, cennet süpürgeleri, gecesefaları, kadifeler hatta teneke kutulara dikilmiş iki de karanfil vardı.

Havalar serinleyince karanfilleri içeri alırdık. Vagon evin ırmağa bakan yüzüne bir pencere açılmıştı. Karanfilleri onun önüne koyardık. Sabah uyandığımda, pencereden sızan güneş gözlerimi kamaştırır; ortalığı bir karanfil kokusu kaplardı.

Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi kullanılmıştır?

I. Körügme kün tengri

   Siz bizni küzeding

    Körügme ay tengri

    Siz bizni kurtgarıng

II. Ey Cenabı-Kibriya, bizler gibi âcizlere

   Kibriyâ-yı zâtını mümkün müdür etmek hayâl

   Daima Allah'tır kalbimde tesbih ettiğim 

   Bargâh-ı lûtfuna çıkmaz mı feryâd-ı bâl

Bu parçalardaki altı çizili sözcükler, dilin değişimini etkileyen aşağıdaki unsurlardan hangisiyle ilgilidir?

Türkler bulundukları, yaşadıkları coğrafyada ya birlikte yaşadıkları topluluklar ya da komşu milletlerle özellikle  ............... sahasında etkileşiyorlar. Bugün Ruslar ile uzun yıllar birlikte yaşayan Bakü ve civarındaki Azeriler Rusçadan, İranlılar ile uzun müddet birlikte yaşayan Tebriz ve civarındaki Azeriler Farsçadan etkilenmişlerdir. Kerkük, Süleymaniye, Erbil, Telâfer ve civarında yaşayan Türkmenler Arapçadan etkileniyorlar. Türkmen, Özbek, Kazak, Kırgız, Tatar soydaşlarımız da Rusçadan etkileniyorlar. Urumçi, Hoten, Aksu, Komul, Turfan ve civarında yaşayan Uygur soydaşlarımız da Çinceden etkileniyorlar. Komşularından etkilenenler arasında Türkiye Türkleri de var. Limon, liman, lodos, poyraz, anahtar, kilit gibi yüzlerce Rumca kelime dilimizde yaşıyor.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Dakikalar geçmiyordu ( ) gece yarısı sayılırdı. “Ah ( ) bu ne uzun gece ( )” diye düşündü. Havanın buz gibi etkisini iliklerinde duydu ( ) Kızağın bir köşesine sığınarak ısınmaya çalıştı ( )

Bu parçada yay ayraçla belirtilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?

Ömer Seyfettin, Sait Faik Abasıyanık, Memduh Şevket Esendal, Refik Halit Karay, Sabahattin Ali hikâyenin Türk edebiyatında bir edebî tür olarak yerleşmesinde yoğun emek sarf etmişlerdir. Bugün geldiğimiz noktada “hikâye anlatma” tarzında klasik yapıda öyküler yazmaya devam eden yazarlar olduğu gibi, daha çok ima yoluyla anlatan, imgesel bir dil kullanarak daha kısa metinler kuran yani küçürek hikâyeler yazanlar da vardır. Küçürek hikâye yazarları, sıradan fakat yoğun ve özgün yaşantıları bu yollarla bize anlatırlar. Bu tür hikâyeler nasihatte bulunmaz, karakter geliştirmez, okuyucuyu bir yere taşımaz ancak bazı değişmez hakikatleri sezdirir, insanları onlarla aniden yüzleştirerek şok uyarmalar yapar.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki parçaların hangisi küçürek bir hikâyeden alınmış olabilir?

2016 yılında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü'nü alan sanatçı, farklı bakış açısıyla Türk hikâyeciliğinde yeni bir tarzın öncülüğünü yapmıştır. İnsanın derinliğine yönelen, sırlarla örülü yarı rüya, yarı gerçek bir geçmişi arayan, zamanı ve eşyayı sorgulayan, bunları yaparken iman, ahiret, ölüm, kader, hayır ve şer gibi kavramları göz önünde bulunduran hikâyeler yazmıştır. "Yoksulluk İçimizde" adlı yapıtıyla 1981'de yılın hikâyecisi seçilmiştir.

Parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

I. İstanbul Boğazı'nın güzelliği herkesi büyüledi.

II. Fırat Nehri'mizin suyu her mevsimde ağır akar.

III. Vergi affından yararlanmak için SGK'ye başvurulacak.

IV. Türk Dil Kurumu Başkanı'na bir sunum hazırladık.

V. Yarın akşam Ayşe'lerde mi toplanacağız?

Numaralandırılmış cümlelerin hangilerinde kesme işaretinin kullanımı yanlıştır?

Adını, Kurtuluş Savaşı yıllarında yayımlanan "Çalıkuşu" adlı romanıyla duyurdu. Türk edebiyatının en çok okunan yazarlarından biridir. Yazar, Anadolu'nun şehir ve kasabalarını, buralarda yaşayan insanlarımızı anlattığı romanlarıyla edebiyatımızda bir ''Anadolu atmosferi'' yaratmıştır. Eserlerinde kullandığı dil açık, anlaşılır, sade bir halk dilidir.

Bu parçada sözü edilen yazar kimdir?