11. Sınıf Dil ve Anlatım 2. Dönem 1. Yazılı Soruları

Bir gülmece havası taşıyan bu öyküde olay, bize kahramanın ağzından anlatılıyor. Anlatımın en belirleyici özelliği konuşma diliyle yazı dilinin ustaca birleştirilmiş olmasıdır. Konuşma dilinde geçen deyimler, halka özgü söyleyiş biçimleri, şaşma bildiren sözde soru biçimleri ustaca kullanılmış. Öte yandan anlatım dümdüz bir çizgide sürüp gitmiyor, bu da sürükleyiciliği sağlıyor.

Bu parçada aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait özellikler ağır basmaktadır?

Önceleri, yazdıklarımı yayımlamak gibi bir planım yoktu. Gün içinde yaşadıklarımı, hislerimi, hayallerimi döküyordum kâğıtlara; ama edebi üsluptan da uzaklaşmayarak. On beş yıl boyunca her gün bıkmadan usanmadan yazdım. Sonra bazı edebiyatçı dostlarım yazdıklarımı yayımlamam konusunda ısrar ettiler. Ben de okuyucularım beni benden dinlesin, yaşadıklarımı günü gününe öğrensinler diye bazı değişikliklerle yayımladım.

Bu parçada sözü edilen yazarın yayımladığı kitap, aşağıdaki türlerin hangisine bir örnektir?

Montaigne, düşüncesine her adım attırışında bir Latin ozanını koltuk değneği olarak kullanır.

Aşağıdakilerden hangisi bu cümleyle anlamca özdeştir?

Ona göre Türkiye’nin bulunduğu konumun kesin bir sınırlaması yoktur. Türkiye, doğudan bakıldığı zaman batıda, batıdan bakıldığı zaman da doğudadır. Nitekim Japonya konserinde 20.000 Japon'un Türk bayrağı çıkartıp sallaması bunun en güzel kanıtıdır.

Sözü edilen sanatçımız aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki tanımların hangisinde boş bırakılan yere sonundaki ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım yanlış olur?

Küçük, sezgili bir okur kitlesine seslenen, kentli ve aydın bir seçkinler tabakasının buyruğunda yolunu arayan ilk Türk romanları; anlatı sanatının yetkin örnekleri sayılmasa da, hem belge olarak çok önemli tarihsel işlev yüklenmiş, hem de iktidara oynayan Türk aydınının kendi fikirlerini topluma benimsetmesinde ciddi bir kaldıraç rolü oynamışlardır. Mai ve Siyah gibi.

Bu parça aşağıdaki edebiyat türlerinden hangisinden alınmış olabilir?

• Bir sanatçının ya da yapıtın olumlu olumsuz yönlerini ortaya koyan yazı türüne eleştiri denir.

• Başka bir yerde bulunan birine ya da birilerine duygu ve düşüncelerini bildirmek amacıyla yazılan yazılara mektup denir.

• Anı, bir kimsenin yaşadıklarını kaleme aldığı yazı türüdür.

• Gezginlerin gezip gördükleri yerleri anlattıkları yazılara gezi yazısı denir.

Aşağıdakilerden hangisi, yukarıda tanımları verilen yazın türlerinden birine örnek gösterilemez?

I. Görüşmeye gelenlere, beklemeleri için yer göstermiştik.

II. Konuyla ilgili açıklama yapmaya asla yanaşmadı.

III. Sabah oluncaya kadar gözüme uyku girmedi.

IV. Kendi işinin sahibi olmayı her şeyden çok istiyor.

V. Yapraklar sararmaya başladığında, buralar boşalır.

Numaralanmış cümlelerin hangilerinde yan cümlecik, temel cümlenin dolaylı tümlecidir?

”Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer.” Yukarıdaki cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

Öykülerinin bu denli zevkle okunmasının sırrı, yazarın en sıradan gerçekleri bile büyülü bir hale dönüştürebilen düş gücü. Öykülerdeki her şey, alabildiğine, renkli kalemlerle boyanmış.

Bu parçada altı çizili sözlerle, söz konusu öykülerin hangi özelliği anlatılmaktadır?

Bir gerçeğin araştırma, inceleme, gezip görme ve soruşturma yoluyla yansıtıldığı yazılardır. Öğretici bir niteliği bulunan bu tür yazılarda açık ve anlaşılır bir dil kullanılır. Bu türde kalem oynatmak isteyen kişi, gerektiği durumlarda konuyla ilgili resim, fotoğraf ve grafiklerin ispatlayıcı özelliklerinden yararlanmalıdır.

Bu parçada sözü edilen düz yazı türü, aşağıdakilerden hangisidir?

Çocukluğumda, bir Arabistan şehrinde bir kadın tanımıştım. Sık sık hastalanır, uyumaya başlar başlamaz İstanbul'un sularını sayıklardı. Kaç defa komşuluk ziyaretlerimizde, döşeğinin yanı başında, onun sırf bu büyülü odaları soymak için, bir mahzenin taş kapağını kaldırır gibi güçlükle en dalgın uykulardan sıyrıldığını görmüştüm. Dört yanımı su sesleriyle, gümüş taş ve billur kadeh şakırtılarıyla, güvercin uçuşlarıyla dolu sanırdım.

Bu parça, aşağıdaki düz yazı türlerinin hangisine örnek olabilir?

I. Tanınmış kişileri konu edinir.

II. Yazar, sadece kendini anlatır.

III. Kronolojik bir sıralama söz konusudur.

IV. Nesnel ve anlaşılır bir anlatımı vardır.

V. Bir gazetede günlük olarak yayımlanır.

Numaralanmış cümlelerden hangi ikisi, biyografinin özelliklerinden değildir?

Aşağıdaki dizelerden hangisinde yazım yanlışı yoktur?

Her gece gökte küçük bir yıldız
Seninleyim diye el eder
Ne onun uzaklığı azalır
Ne benim içimdeki kederler

Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?

Yazarla okur, birbirini destekleyen iki dost gibidir. Aynı duyguda birleşir; birbirlerini görmedikleri, tanımadıkları halde bir düşüncenin tamamlayıcısı olurlar. Çünkü her yazı, yazarından tamamlanmış olarak çıkar ve giden okuyucusunda anlamını bulur, tamamlanır. Yazı artık okurundur. Onun benimsediği biçimde vardır. Yazar, bu hakkı peşinen vermiştir okuyucusuna. Bu yüzden her kitabın iki yazarı vardır; onu yazmış olan ve okuyan.

Bu parçada çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Bir antoloji, tıpkı bir şiir kitabı gibi kendi içinde bütünselliği olan organik bir yapıdır. Bütün şiirler arasında sanki bir kan bağı vardır. Çünkü tek tek her birine onları kitaplardan, dergilerden çıkarıp oraya yerleştiren seçicinin alın teri, emeği, sevgisi de sinmiştir. Ya da öyle olmalıdır. Bu anlamda bir şiir antolojisi, onu oluşturan kişinin kişiliğinin de aynası gibidir.

Bu parçada antolojiyle ilgili asıl söylenmek istenen, aşağıdakilerden hangisidir?

Yüce dağ başında bir top kar idim
Rüzgâr değdi yağmur yağdı eridim
Evvel ben de muhabbetli yâr idim
Şimdi uzaklardan bakan ben oldum

Bu dizelerde işlenen duygu aşağıdakilerden hangisidir?

Şiirin nesirle de olabileceğini sananlar aymazlık için dedirler. Şiir ancak ölçüyle ve uyakla oluşur. Şiir musikinin kız kardeşidir; şiirin de musiki gibi kendine özgü bir sesi vardır. Olağanüstü güzel bir nesri olan Victor Hugo, nesre "fukara şiiri" derdi. Şüphesiz Hugo'nun bu sözü de böylesine birçok sözleri gibi aşırıdır; biraz kendi zararına olarak da söylenmiştir; yalnız nesri şiirden tam olarak ayırma bakımından doğrudur.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmamıştır?

Folklor, oldukça genç bir bilimdir. Batı ülkelerinde 1846'dan bu yana İngilizce folk(halk) ve lore(bilim) sözcüklerinden meydana gelmiş olan folklor, o tarihten önce bir bilim konusu sayılmayan ya da başka bilimlerin alanı içinde kalan birtakım olguları, kendine özgü yöntemlerle incelemeyi üzerine alan bağımsız bir bilim olarak tanınmaya başladı. Folklor, birçok bilimin kavşak yerinde bulunan ya da onlarla birçok konuyu paylaşan bir bilimdir.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır?

Güncel olaylar, en çabuk ve dolaysız biçimde şiiri etkiliyor. Bu olaylar insan onuru, sorumluluk gibi kavramları yeniden düşünmeye zorluyorsa etki daha çarpıcı oluyor. Şair, adeta tanıklığına başvurulan kişi durumuna geçiyor. Karşı durulmaz bir itme şairi tanıklığa zorluyor. Aynı durumu romancılarda görmek zor. Romancılar güncel olaylar üzerine günübirlik yazamaz, yazmak isteseler de yazamazlar; yazdıkları romandan çok röportaj roman olur. Günceli yorumlamak bir romancı için zordur.

Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisi çıkarılamaz?

Birçok insan kendini yükseltemez; çünkü hiçbir işte uzmanlık kazanmaz ve buna rağmen her şeyi yapmak isterler.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerin hangisiyle giderilebilir?

"Anlamsız bakışlarını üzerimden çekmeye başladı, o bana ben de ona çok kızmıştım."

cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerin hangisidir?

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlama yanlışından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

Aşağıdaki cümlelerden hangisi yalnızca özne ve yüklemden oluşmuştur?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru dolaylı tümleci buldurmaya yöneliktir?

Türk Edebiyatı’nda en çok okunan romanların başında gelir. İstanbullu bir genç kızın Anadolu’daki öğretmenlik yaşamını konu alır.

Günlük tarzında yazılmış bu meşhur romanımız aşağıdakilerden hangisidir?