5. Sınıf Türkçe Metin Türleri

Bir zamanlar küçük bir kasabada çok öfkeli bir çocuk vard ı . Üzüldüğü zaman herkese hırçın davranıyordu. Yaz tatilinde babası ona bir torba çivi verdi. Ne zaman sinirlenip hırçınlık yaparsa bu çivilerden birini bahçedeki çitlere çakmasını söyledi. Çocuk, ilk gün otuz yedi çivi çaktı. Daha sonraki günlerde çakılan çivi sayısı gitgide azaldı. Çocuk, sonunda öfkesine hâkim olur hâle geldi.

Bu parçadaki olay, yer, zaman ve kişiler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

Güneş yeni doğduğu için ortalık tam olarak aydınlanmamıştı. Yataktan kalktım yavaş yavaş, yüzümü yıkadım. İçimde nedenini bir türlü anlayamadığım bir sıkıntı vardı. Annem kahvaltıyı hazırlamıştı. Masada zeytin, peynir, yağ, bir de yumurta... Ağzıma zorla aldığım lokmaları yutamadım. Sadece çayı içtim. Annem, yediklerime bakmadığı için beni zorlamadı.

Bu hikâyede anlatılan olayın geçtiği zaman aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

Elif, hiç tanımadığı bir ortamda buldu kendisini. "Mavi Ay Oteline hoş geldiniz!" diyordu sevimli bir bayan görevli. Ne olduğunu anlayabilmek için çevresine bakındı. Salonun pencerelerinden ufuktaki kocaman, mavili beyazlı topu gördü Elif. Dünya'nın uzaydan görünüşüydü bu. Elif,

— Neredeyim, diye sordu.
— Ay'dasınız Elif Hanım, dedi görevli.
— Nasıl geldim buraya?
— Dünya'dan Ay'a servis yapan uzay mekiğimizle geldiniz.
— Hiçbir şey anımsamıyorum.
— Bu. doğal efendim! Ses hızının beş katı bir hızla yapılıyor uçuşlarımız. Bu da kimi konuklarımızda geçici bir unutkanlığa yol açıyor.

Bu parçada aşağıdaki hikâye unsurlarından hangisine yer verilmemiştir?

Aşağıdaki metinlerden hangisi yay ayraç içinde verilen türde yazılmamıştır?

Bir kartalla bir tilki, uzun zamandan beri komşuluk etmekteymişler. Kartalın yuvası yüksek bir ağacın tepesinde; tilkininkiyse, ağacın dibindeymiş. Tilkinin uzaklarda olduğu bir gün, yavrularına yiyecek bir şey bulamayan kartal, aşağı süzülüp tilkinin yavrularından birini kapmı ş ve yuvasına götürmüş (...)

Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmıştır?

Ahırın avlusunda oynarken aşağıda, gümüş söğütler altında görünmeyen derenin hüzünlü şırıltısını işitirdik. Evimiz iç çitin büyük kestane ağaçlan arkasında kaybolmuş gibiydi. Annem, İstanbul'a gittiği için benden bir yaş küçük olan kardeşim Hasan'la artık Dadaruh'un yanından hiç ayrılmıyorduk. Bu. babamın seyisi, yaşlı bir adamdı. Sabahleyin erkenden ahıra koşuyorduk En sevdiğimiz şey atlardı. Dadaruh'la birlikte onlan suya götürmek, çıplak sırtlarına binmek, ne doyulmaz bir zevkti.

Bu metnin türü için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde; cinler cirit oynarken eski hamam içinde... Memleketin birinde Sülün Kız derler, bir kız varmış. Sülün Kız bir gün "Ne bir dağda yağmurumuz var ne bir bağda yaprağımız var. Sönen ocağımızı ne ile yakacağız?" diye sızlanıp düşünmeye başlamış. Anası bunu görünce "A Sülün Kızım , ne diye kara kara düşünüp durursun? İki el, bir baş içindir; geçinmeyecek ne başımız var? Ben bez dokurum, sen gergef işlersin; gül gibi geçinip gideriz." demiş. Bu söz üstüne, endişeden kurtulup işlerinin başına geçmişler. Gece dememişler, gündüz dememişler dokuyacaklarını dokuyup işleyeceklerini işlemişler, başkasına avuç açmamışlar. Üstelik dişlerinden tırnaklarından artırdıklarıyla köyün üstünde bir dağ, dağın üstünde bir bağ kurmuşlar.

Bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Aşağıdakilerden hangisi hikâye edici bir metin değildir?

I. Olağanüstü olayları kendine özgü bir dille anlatan bir türdür.

II. Yer ve zaman belli değildir.

III. Kahramanlar olağanüstü kişiler veya varlıklardır.

IV. Genellikle bir tekerleme ile başlar.

Yukarıda özellikleri verilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?

Serdar'ın akvaryumunda birbirinden güzel üç tane balık vardı. Serdar bu balıklara gözü gibi bakıyor, hiçbir şeylerini eksik etmiyordu. Bu kadar ilgi ve sevgiye rağmen balıklar çok mutsuzdu. Altın renkli balık, siyah renkli balığa bakıp iç çekiyor ve "Ne güzel bir rengi var, hele uzun siyah kuyruğu, yüzerken ne de güzel dalgalanıyor! Ne olurdu ben de onun gibi simsiyah olsaydım ya da şu kırmızı balık gibi kırmızı olsaydım?" diyordu. Kırmızı renkli balık ise "Ne olurdu ben de geceler kadar kara ya da şu altın renkli balık gibi pınl pırıl olsaydım?" diye üzülürdü. Siyah renkli balığa gelince o da "Neden kırmızı ya da altın gibi pırıl pınl değilim?" diye söylenirdi bütün gün.

Bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Genç bir adam, ülkenin uzak bir şehrinde yaşayan bilgeyi ziyaret etmek ister. Şehre gider, bilgenin evine misafir olur. Evde hiçbir lüks eşya yoktur. Sadece kitaplar ve oturmak için minderler vardır. Evde mobilya olarak sadece küçük bir sehpa ve bir eski iskemle vardır.

''Sizin hiç mobilyanız yok mu?" diye sorar genç adam hayretle. 'Peki, seninkiler nerede?" diye karşılık verir bilge. ''Benimkiler mi?" der genç adam. Şaşırmıştır. "Ben yolcuyum, biliyorsunuz:' der. Bilgenin cevabı kısacıktır: 'Ben de öyle!..'

Bu parçadaki olay. yer, zaman ve kişiler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

Toplum yaşamında birtakım olaylarla birbirine bağlanmış olan çeşitli insanların başlarından geçen maceraları bütün ayrıntılarıyla anlatan edebi eserdir. Olmuş ya da olabilir olayları yer, zaman ve kişilere bağlı olarak anlatır. Olaylar ana bir olay etrafında gelişir ve olay örgüsü geniştir. Kahramanları çoktur.

Yukarıda bahsedilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?