5. Sınıf Türkçe Deneme Sınavı 3

Görme engelli bireylerin okuma ve yazma için kullandığı, kabartmalı yazılardan oluşan Braille alfabesi kendisi de görme engelli olan L. Braille (Breyl) tarafından icat edilmiştir. Bu alfabede kelimeler soldan sağa okunur.

şeklinde yazılan kelime aşağıdakilerden hangisidir?

Kişileştirme (teşhis), insan dışındaki varlıklara insana ait özelliklerin aktarılmasıyla oluşan söz sanatıdır. Örneğin “Yağmur yağınca toprağın gülümseyişine şahit oluruz.” cümlesinde insana ait olan “gülümseme” özelliği toprağa verilerek kişileştirme sanatı yapılmıştır.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki dizelerin hangisinde kişileştirme sanatına başvurulmuştur?

Hatice Hanım doktorun tavsiye ettiği bu yünden terlikleri aldırdı. Hakikaten rahattı. İki gün içinde başının dönmesi falan geçti. Dizlerinde, baldırlarında sızı kalmadı. Fakat böyle, tam vücudu rahat ettiği sırada, ruhu derin bir azap duydu. Dokuz senelik adamlarının iki gün içinde birdenbire ahlakları bozulmuştu.

Bu metnin edebî türüyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

I. tükenirken

II. mum gibidir

III. aydınlatır

IV. kendisi

V. öğretmen

VI. etrafını

Numaralanmış sözcük ya da sözcük gruplarıyla anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulduğunda hangisi baştan üçüncü olur?

Turunçgiller ailesinden olan ve bu ailenin yapısal olarak en gelişmiş üyeleri arasında bulunan portakal, uzunluğu 12 metreye kadar çıkabilen grimsi renkteki ağaçlarda yetişir. (I) Sık yapraklı olan portakal ağaçları bir defada çok sayıda portakal verebilir. (II) Kendi hâline bırakıldığı takdirde bu portakal ağacı yaklaşık 100 yıl kadar ömre sahip olur. (III) Portakal yetiştiriciliğinde iklim koşulları çok önemlidir. (IV) -3 derecenin altındaki soğuk yerlerde verimli yetişemez ve bu derecenin altında soğuktan donan portakal, 30 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda da zarar görmektedir.

Bu metin iki paragrafa bölünmek istenirse ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?

• Motorlu su taşıtlarından biri de kanal rıhtımının tam üzerinde duruyordu.

• Yolda nerede çeşme gördümse durdum, elimi yüzümü yıkadım, su içtim.

• Türklerin yüzlerce yıl önceki kitabeleri hâlâ duruyor.

• Artık çok durmamış, yanındaki hanımla birlikte balodan çıkmış.

“Durmak” sözcüğü bu cümlelerde kaç farklı anlamda kullanılmıştır?

Anagram, bir sözcükteki harflerin yerleri değiştirilerek elde edilen yeni sözcüktür. Örneğin “roman – orman” kelimeleri birbirinin anagramıdır.

Bu bilgiye göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde birbirinin anagramı olan kelimeler kullanılmamıştır?

Fırsatların elden kaçırılmasından duyulan pişmanlığa “hayıflanma” denir.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde hayıflanma anlamı vardır?

• Birbiri ardınca sıralanan eş görevli sözcük ve sözcük gruplarının arasına konur.

• Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren “hayır, yok, evet, peki, pekâlâ” gibi kelimelerden sonra konur.

• Art arda gelen, birbiri ile bağlantılı cümleleri ayırmak için konur.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül (,) bu işlevlerinin dışında kullanılmıştır?

Yörük beyi eğilmiş, çobanın eline varmış, doğrulmuş, Kafdağı’nın yolunu tutmuş. O gitmiş, yol gitmiş; o gitmiş... Tepelerden yel gibi, derelerden sel gibi geçerek Kafdağı’na yetişmiş. “Açıl kapım açıl!” demiş, açılmış kapı. Bir de bakmış ki ne baksın!.. Başı göklere değen bir ağaç... Ağacın altında yedi başlı bir dev, dalında da Gülen Nar’la Ağlayan

Ayva...

Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• Kişisel yargılar içermez.

• Kanıtlanabilir yargılardır.

• Kişiden kişiye değişen düşünceler değildir.

Aşağıdaki metinlerden hangisi bu anlatım özelliklerini taşımaktadır?

(I) Bilimsel araştırmaların çok yoğun bir şekilde yapılmasına rağmen bazı gıdaları birçoğumuz çok uzun yıllar sonra tanıyoruz. (II) Dünyanın bazı yerlerinde sıradan bir meyve olarak her yerde yetişen ürünler, bazı bölgelerde çok az bulunan ve yüksek fiyata satılan ürünler olarak karşımıza çıkabiliyor. (III) Ayrıca erişiminin az olması onları daha değerli hâle getiriyor. (IV) Bunlardan biri de hayatımıza son yıllarda giren altın çilek.

Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangisinde düşüncenin yönünü değiştiren ifadeye yer verilmiştir?

Alzheimer hastalığına; beyinde protein birikimi, kalıtsal faktörler, beyin hücrelerinin ölümü, sinirsel iletimin bozulması ve çeşitli zehirli maddeler neden olabilmektedir. Yaş ilerledikçe hastalık riski artar. Alzheimer, yavaş ilerleyen sinsi bir hastalıktır. Önce kısa süreli unutkanlıklar şeklinde başlar, daha sonrasında ise kişinin günlük işleri aksar. Sorduğu şeyi tekrar sorar, yakınlarını tanıyamaz hâle gelir. Konuşma, yürüme, tuvalete gitme gibi ihtiyaçlarını karşılayamaz hâle gelerek yatağa mahkûm bir yaşam sürmeye başlar.

Bu metinde Alzheimer ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Aşağıdaki metinlerden hangisinin anlatıcı türü yay ayraç içinde yanlış verilmiştir?

20. yüzyılda ortaya çıkan Kübizm akımında resim çizerken şunlara dikkat edilmiştir:

• Herhangi bir varlık olduğu gibi resmedilmez.

• Resmedilecek olan varlığın farklı kısımları bir araya getirilerek yeni ve özgün bir tarz ortaya konur.

• Resmedilecek olan varlığın değerli ve güzel buldukları noktaları, geometrik şekillerle yansıtılmaya çalışılmıştır.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kübizm akımının etkisiyle oluşturulmuş bir eser olamaz?