Sıfat Nedir?
6. sınıf sıfatlar konu anlatımı, Türkçenin temel sözcük türlerinden birini kapsar. Varlıkları daha iyi anlatabilmek için bazen daha tanıtıcı sözcükler kullanırız. Bu sözcükleri isimlerin önüne getirerek varlıkların rengini, şeklini, durumunu, sayısını belirtiriz. İsimlerin önüne gelerek isimleri renk, şekil, durum, sayı vb. yönlerden niteleyen veya belirten sözcüklere sıfat denir.
A. Niteleme Sıfatları
6. sınıf sıfatlar konusunda niteleme sıfatları, varlıkların durumlarını, biçimlerini, özelliklerini, renklerini kısaca nasıl olduklarını bildiren sözcüklerdir. İsimlere sorulan “Nasıl?” sorusunun cevabıdır.
Niteleme Sıfatı Örnekleri
Niteleme sıfatları, varlıkların özelliklerini, durumlarını ve niteliklerini belirten sözcüklerdir. Bu sıfatlar “nasıl?” sorusuna cevap verir.
Niteleme Sıfatı Tanıma Yöntemi
Nasıl? Sorusu: İsme “nasıl?” sorusunu sorun. Cevap alabiliyorsanız niteleme sıfatıdır.
Örnek: “Kırmızı gömlek” → Gömlek nasıl? → Kırmızı (niteleme sıfatı)
Örnek: “Hızlı araba” → Araba nasıl? → Hızlı (niteleme sıfatı)
Nasıl? Sorusu ile Tanıma
Niteleme sıfatlarını tanımak için isme “nasıl?” sorusunu sormak en kolay yöntemdir.
B. Belirtme Sıfatları
6. sınıf sıfatlar konusunda belirtme sıfatları, varlıkları işaret, sayı, yer, belgisizlik ve soru gibi yönlerden belirten sözcüklerdir. Belirtme sıfatları dört ana gruba ayrılır.
1. İşaret Sıfatları
Varlıkları işaret yoluyla belirten sıfatlardır. İşaret sıfatları, isimlere sorulan “Hangi?” sorusuna cevap verir.
İşaret Sıfatı Tanıma Yöntemi
Hangi? Sorusu: İsme “hangi?” sorusunu sorun. Cevap alabiliyorsanız işaret sıfatıdır.
Örnek: “Bu defter” → Hangi defter? → Bu (işaret sıfatı)
Örnek: “Şu kalem” → Hangi kalem? → Şu (işaret sıfatı)
2. Belgisiz Sıfatlar
Varlıkları sayı ve miktar bakımından tam olarak belirtmeyen sözcüklerdir. Başlıca belgisiz sıfatlar: çok, çoğu, fazla, her, hiç, hiçbir, kaç, kimi, nice, az, başka, bazı, belli başlı, bir, biraz, birçok, birkaç, bir hayli, birtakım, bir sürü, bütün, herhangi bir, tüm…
Belgisiz Sıfat Özellikleri
Belirsizlik: Kesin sayı veya miktar belirtmez
Genellik: Genel anlam taşır
Örnek: “Bazı öğrenciler” → Hangi öğrenciler? → Belirsiz, genel
3. Soru Sıfatları
İsimleri soru yoluyla belirten sıfatlardır. Belli başlı soru sıfatları “Nasıl, kaç, kaçıncı, kaçar, hangi, ne kadar, ne?” sözcükleridir.
Soru Sıfatı Özellikleri
Soru Anlamı: Her zaman soru anlamı taşır
İsimle Kullanım: Mutlaka bir isimle birlikte kullanılır
Örnek: “Hangi kitabı istersiniz?” → “hangi” soru sıfatı
C. Sayı Sıfatları
6. sınıf sıfatlar konusunda sayı sıfatları, isimlerin sayılarını, bölümlerini, sıralarını, parçalarını kesin olarak belirten sıfatlardır. Sayı sıfatları dört ana gruba ayrılır.
1. Asıl Sayı Sıfatı
İsimlerin sayılarını kesin olarak belirten sıfatlardır. İsme sorulan “kaç?” sorusuyla bulunur.
2. Sıra Sayı Sıfatı
İsimlerin sıralarını belirten sözcüklerdir. İsme sorulan “kaçıncı” sorusunun cevabı sıra sayı sıfatını verir.
Sıra Sayı Sıfatı Tanıma
Kaçıncı? Sorusu: İsme “kaçıncı?” sorusunu sorun.
Örnek: “Beşinci sınıf” → Kaçıncı sınıf? → Beşinci (sıra sayı sıfatı)
3. Üleştirme Sayı Sıfatı
Bir bölme, bir ayırma, bir paylaştırma, bir dağıtma ifade eden sıfatlardır. Asıl sayı sıfatlarına -ar, -er eki getirilerek yapılır.
⚠️ Önemli Yazım Kuralı
Üleştirme sayı sıfatları her zaman yazıyla yazılmalıdır!
Doğru: “onar”, “beşer”, “üçer”, “ikişer”
Yanlış: “5’er”, “6’şar”, “3’er”, “2’şer”
Neden: Üleştirme sayı sıfatları rakamla yazılırsa yazım yanlışı olur.
4. Kesir Sayı Sıfatı
İsimlerin, bütünün kaçta kaçı olduğunu gösteren sıfatlardır.
Sıfat Tamlamaları
6. sınıf sıfatlar konusunda sıfat tamlamaları, isimlerin nitelik ve özelliklerini bildiren sözcüklerle oluşturulan tamlamalardır. Sıfatlar isimlerin rengi, sayısı, büyüklüğü gibi özellikleri hakkında bilgi verir. En az bir sıfat ve özelliğini verdiği isim beraberce bir anlam bütünlüğü oluştururlar.
Sıfat Tamlaması Yapısı
Sıfat tamlamalarında sıfat önde isim sonda olur. Yani tamlayan önce, tamlanan sonra gelir.
Sıfat Tamlaması Özellikleri
Çoklu Sıfat: Bir tamlanan birden fazla tamlayana bağlanabilir.
Örnek: “Bu küçük ev” → ‘bu’ ve ‘küçük’ sıfatları tamlayandır ve ‘ev’ tamlananını tamlamışlardır.
Örnek: “Şu arkadaki fidanlık” → ‘şu’ ve ‘arkadaki’ sıfatları
Örnek: “İki küçük yavru köpek” → ‘iki’ ve ‘küçük’ sıfatları
Sıfatlar – Özet
Sıfatlar Özet Tablosu:
| Sıfat Türü | Soru | Örnek |
|---|---|---|
| Niteleme Sıfatları | Nasıl? | “kırmızı gömlek” |
| İşaret Sıfatları | Hangi? | “bu kitap” |
| Belgisiz Sıfatlar | – | “bazı öğrenciler” |
| Soru Sıfatları | – | “hangi kitap” |
| Asıl Sayı Sıfatı | Kaç? | “üç arkadaş” |
| Sıra Sayı Sıfatı | Kaçıncı? | “beşinci sınıf” |
Konuyu Test Et
Sıfatlar konusunu öğrendin! Şimdi bilgilerini test etmek için aşağıdaki butona tıklayarak teste geçebilirsin. Unutma, başarılı olmak için bol bol soru çözmelisin!
📚 Başarı İçin Önemli Uyarı
Sıfatlar konusunda başarılı olmak için:
- Soru Yöntemi: “Nasıl?”, “Hangi?”, “Kaç?” sorularını kullanın
- Sıfat Tamlaması: Sıfat + İsim yapısını öğrenin
- Sıfat Türleri: Her sıfat türünün özelliklerini bilin
- Pratik Yapma: Farklı sıfat türleriyle cümleler kurun
Unutmayın: Sıfatlar, isimleri niteleyen ve belirten sözcüklerdir!